Wanneer heb je recht op bijstand of een uitkering? Hoe kun je je verzekeren tegen ziekte? Wat te doen als je werkloos raakt?
Loondienst
Zelfstandig of opting-in
Ziekte
Ziekte
Loondienst
Als je ziek wordt en je werkt in loondienst dan moet jouw werkgever je loon doorbetalen. Je ontvangt dan minstens 70% van je loon en minimaal het wettelijk minimumloon. Je werkgever betaalt maximaal twee jaar het loon door als je ziek bent. Als je na twee jaar nog steeds ziek bent, kan je recht hebben op een WIA-uitkering (Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen). Het UWV beoordeelt of je daar recht op hebt.
Opting-in en Zelfstandig werkend
Werk je onder opting-in of zelfstandig, dan kom je niet (zoals bij loondienst) in aanmerking voor een Werkloosheidsuitkering (WW), Ziektewetuitkering of voor Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA).
Wat kun je dan doen?
Arbeidsongeschiktheidsverzekering
Arbeidsongeschiktheids-verzekering
Heb je geen spaargeld of andere middelen om een periode zonder inkomsten te overbruggen, dan kun je een ziekte- en/of arbeidsongeschiktheidsverzekering overwegen. Je kunt dit op drie manieren regelen:
1. Particuliere verzekering
Veel private verzekeraars bieden ziekte- en arbeidsongeschiktheidsverzekeringen aan. De verzekeringen variëren van eenvoudige basispakketten met een vaste uitkering tot uitgebreidere varianten die meer flexibiliteit bieden.
De polisvoorwaarden variëren sterk per verzekeraar en per type polis. Het is verstandig om de voorwaarden goed door te nemen en te kijken wat je wel en niet belangrijk vindt. Bij veel verzekeraars kun je vrijblijvend een offerte aanvragen. Onderstaande punten zijn daarbij belangrijk:
- De hoogte van de uitkering; het verzekerd inkomen
- De criteria voor ziekte en arbeidsongeschiktheid.
- De wachttijd of eigenrisicotermijn, wanneer moet de uitkering ingaan?
- Welke risico’s zijn verzekerd en sluit dat aan bij wat je wilt verzekeren?
- De maximale uitkeringsperiode.
- Flexibiliteit: kan het verzekerd inkomen later nog verhoogd worden?
- Indexatie, stijgt de uitkering mee met prijsveranderingen?
2. Vrijwillige ziektewetverzekering en/of WIA-verzekering (UWV)
De Ziektewet (ZW) en de Wet WIA bieden ex-werknemers onder voorwaarden de mogelijkheid deze verzekeringen vrijwillig voort te zetten bij het UWV.
De vrijwillige verzekering staat open als je daarvóór als werknemer minstens één jaar verplicht verzekerd was. De vrijwillige verzekering staat tevens open voor degenen die voorafgaand een uitkering op grond van de werknemersverzekeringen ontvingen.
Je moet je binnen drie maanden (dertien weken) na het einde van de verplichte verzekering aanmelden. Het is dus belangrijk op tijd hierover na te denken.
2. Vrijwillige ziektewetverzekering
De Ziektewet (ZW) en de Wet WIA bieden ex-werknemers onder voorwaarden de mogelijkheid deze verzekeringen vrijwillig voort te zetten bij het UWV.
De vrijwillige verzekering staat open als je daarvóór als werknemer minstens één jaar verplicht verzekerd was. De vrijwillige verzekering staat tevens open voor degenen die voorafgaand een uitkering op grond van de werknemersverzekeringen ontvingen.
Je moet je binnen drie maanden (dertien weken) na het einde van de verplichte verzekering aanmelden. Het is dus belangrijk op tijd hierover na te denken.
3. Vangnetverzekering
Verzekeraars bieden onder voorwaarden, acceptatierichtlijnen en prijzen een vangnetverzekering aan voor moeilijk verzekerbare risico’s. Het gaat dan bijvoorbeeld om personen die geweigerd worden door een verzekeraar, alleen een verzekering kunnen afsluiten met uitsluitingen of met hoge premies.
Bijstand
Bijstand
Als je vanuit Loondienst wordt ontslagen of je werkgever raakt failliet, kun je in aanmerking komen voor een Werkloosheidsuitkering (WW). Op www.werk.nl kun je je inschrijven als werkzoekende.
Opting-in en Zelfstandig werkend
Als je werkloos raakt, en je hebt geen recht op een Werkloosheidsuitkering, dan kun je bijstand aanvragen bij
UWV WERKbedrijf in jouw woonplaats of regio. Met deze uitkering kom je de periode door tot je een nieuwe baan hebt.
UWV WERKbedrijf stuurt de aanvraag door naar de gemeente. Deze neemt binnen acht weken een beslissing en meldt jou dat schriftelijk.
Let op: er gelden bepaalde voorwaarden, want niet iedereen heeft recht op bijstand. Als je bijvoorbeeld een partner hebt die jou kan onderhouden of je hebt een eigen woning, dan heb je meestal geen recht op bijstand.
Zwangerschap
Zwangerschap
Als je zwanger bent en je werkt in Loondienst dan heb je recht op 16 weken betaald zwangerschapsverlof. Je mag het verlof zes tot vier voor de uitgerekende datum (vermoedelijke bevallingsdatum) in laten gaan. Het UWV betaalt als compensatie de exploitant jouw loon.
Opting-in en Zelfstandig werkend
Als je zwanger bent en je werkt onder opting-in of als zelfstandig sekswerker, dan kun je bij het UWV een zwangerschapsuitkering aanvragen. Deze uitkering valt onder de regeling Zelfstandig en Zwanger: de ZEZ uitkering.
De zwangerschapsuitkering duurt minimaal 16 weken. Voor de duur van het verlof gelden dezelfde regels als bij een sekswerker die in loondienst is.
Pensioen
Pensioen
De Algemene Ouderdoms Wet (AOW) is een verzekering.
Iedereen die in Nederland werkt (of woont) is op deze manier verzekerd. Met werken wordt bedoeld dat je loonbelasting afdraagt aan de Belastingdienst over jouw inkomen (in loondienst, onder opting-in en als zelfstandig sekswerker).
Het maakt dan niet uit wat je nationaliteit is. Ieder jaar dat je verzekerd bent, bouw je 2% AOW-pensioen op. Je krijgt een volledig AOW-pensioen als je in de 50 jaar voor je AOW-leeftijd altijd verzekerd bent geweest.
Heb je buiten Nederland gewoond of gewerkt, dan ben je mogelijk een periode niet verzekerd geweest en kan het AOW-pensioen lager uitvallen.
De AOW-leeftijd wordt momenteel stapsgewijs verhoogd naar 67 jaar. Op Rijksoverheid.nl kun je zien vanaf welke leeftijd je recht hebt op AOW.